चाँदीका किरा र मेरो ऋग्वेद

चाँदीका किरा र मेरो ऋग्वेद

चाँदीका किरा र मेरो ऋग्वेद हाम्रा पुर्खाले विद्या जोगाउन लोक्ताको कागज बनाए | कटुस, सिमी, घोडताप्रे, सिमली र पन्ग्रेको मसी बनाए | बासको कलम बनाए | लाखौलाख श्लोक भएका ग्रन्थहरू वर्षौं लगाएर छाला, भोजपत्र र लोक्ताको कागजमा सारे |…
जगदगुरु श्रीकृष्णको गुरुकुल

जगदगुरु श्रीकृष्णको गुरुकुल

जगदगुरु श्रीकृष्णको गुरुकुल मथुराको राजा कंशको अन्त्य गर्दा श्रीकृष्णको उमेर ११ वर्ष थियो | (कहीं ७ र ९ पनि भन्ने गरिएको छ) तेस बखतसम्म गोकुलमा कृष्ण र बलरामले कुनै औपचारिक शिक्षा प्राप्त गरेका थिएनन् | बसुदेव र नन्दले सल्लाह…
तीज : विश्व महिला दिवस

तीज : विश्व महिला दिवस

तीज : विश्व महिला दिवस हरेक वर्ष तीज आएपछि नेपाली महिलाहरू रमाईलो गर्न थाल्छन् | संचार माध्यमको विकासले तीज पनि विश्वब्यापी भएको छ | अमेरिका पुगेका नेपाली मूलका नेपाली जेष्ट महिलाहरूले तीजको कार्यक्रमको थालनी गरेका समाचार पढ्दा म निकै…
पतिपत्नी : परामर्शको नेपाली मोडेल

पतिपत्नी : परामर्शको नेपाली मोडेल

पतिपत्नी : परामर्शको नेपाली मोडेल महाकवि कालिदासले करिव २३ सयवर्ष पूर्व प्रसिद्ध संस्कृतको महाकाव्य "रघुवंश"को आरम्भ गर्दै शिवपार्वतीको यसरी बन्दना गरेका छन् " वागर्थाविव संपृक्तौ वागर्थप्रतिपत्तये । जगतः पितरौ वन्दे पार्वतीपरमेश्वरौ || (१/१/) जसरी वाणी र अर्थ एकआपसमा मिलेका…
राष्ट्रराज्य : जहाँबाट घृणावाद जन्मियो !

राष्ट्रराज्य : जहाँबाट घृणावाद जन्मियो !

राष्ट्रराज्य : जहाँबाट घृणावाद जन्मियो ! विचारक मदनमणि दीक्षित लेख्छन् "काठमाडौँका राजा जयप्रकाश मल्ल पराजित भएर भागेपछि मात्र हनुमान ढोकामा बसेर बडामहाराजाधिराजले राज्यव्यवस्थालाई पुर्वबत चलाई राखेका थिए" | (हिन्दू संस्कृतिको परिशीलन पृष्ठ ४००) अर्थात् उनले उपत्यका जितेपछि पनि यहाँका…
सेलेब्रेटी हुनुको पीडा : घर न घाट

सेलेब्रेटी हुनुको पीडा : घर न घाट

सेलेब्रेटी हुनुको पीडा : घर न घाट मेरो कुरा कसैले बुझ्ने प्रयत्न नै गर्दैन | उनीहरूलाई लाग्छ, मेरो अनेकौं पुरुषहरूसंग शारीरिक सम्वन्ध छ | घरमा शंकाको नजरले हेर्छन् | सहकर्मी पनि ताक परे तिवारी नत्र गोतामे छन् | उनीहरू…
भृकुटीको दोस्रो पक्ष

भृकुटीको दोस्रो पक्ष

भृकुटीको दोस्रो पक्ष सन् ६२० तिर नेपालका लिच्छिवी वंशीय राजा अंशुवर्माले आफ्नो छोरी राजकुमारी भृकुटीको विवाह तत्कालीन तिब्बतका राजा तथा धर्मगुरु संगोत्से ग्याम्पोसंग गरिदिए | आजभोली नेपालका पाठ्यपुस्तकमा नेपालकी राजकुमारी तथा तत्कालीन तिब्बतकी कान्छी रानी भृकुटीको निकै चर्चा हुन्छ…
आफु खोज्दै क्यानेडाली आदिवासी

आफु खोज्दै क्यानेडाली आदिवासी

आफु खोज्दै क्यानेडाली आदिवासी यी क्यानेडाली आदिवासीहरू लन्डनमा भेटिएका हुन् | ब्रिटेन मूलका अंग्रेज आक्रमणकारीहरूले आफ्नो भूमि (क्यानाडा) कब्जा गरेको र आधुनिक बनाउने नाममा अंग्रेजी-विद्यालयहरूमा जवर्जस्ती पठाएर आफ्नो धर्म, संस्कृति तथा भाषा समेत मासेको उनीहरूको आरोप छ | के…
पतिपत्नी र पार्टनर

पतिपत्नी र पार्टनर

पतिपत्नी र पार्टनर पतिपत्नीको नातो विवाहपछि गाँसिन्छ | संसारमा फरकफरक विवाह पद्धति र प्रथा छन् | वैदिक संस्कारमा विवाह "संझौता" होइन | विवाह "संस्कार" हो | एस्तो संस्कारले पतिपत्नी अर्धनारीश्वरमा रुपान्तरित र स्त्रीले पुरुषलाई पतिको रूपमा र पुरुषले स्त्रीलाई…
हाम्रो प्राचीन शिक्षा पद्यति

हाम्रो प्राचीन शिक्षा पद्यति

हाम्रो प्राचीन शिक्षा पद्यति प्राचीन गुरुकुल शिक्षा ब्राह्मणका लागि थियो भन्ने ठूलो भ्रम फ़ैलाइएको छ | एस्तो भ्रम फैलाउन दूई-प्रकार मानिसहरूले काम गरिरहेका छन् (१) वैदिक संस्कृति प्रति द्वेष राख्ने र (२) केवल अनुशरण गर्ने | पहिलो वर्ग वैदिक…