Posted inBlog

मौलिक शब्दहरूको प्रयोग किन ?

मौलिक शब्दहरूको प्रयोग किन ? हामी भारतवर्षीयले गर्व नै गर्ने र हाम्रो पहिचान, मान्यता र सिद्धान्तलाई स्वीकार्य बनाउदै केही शब्दहरू विश्वब्यापी अर्थात् विश्वका सबैशब्दकोशमा जस्ताको तस्तै प्रयोग हुन थालेका छन् | आज योग, गुरू, निर्वाण, मोक्ष, कर्म, संस्कार र…
Posted inPsychology

मनोविज्ञान कि चित्त विज्ञान ?

मनोविज्ञान कि चित्त विज्ञान ? आजभोली मनोविज्ञानको निकै चर्चा हुन्छ | सन् १९०२ मा भारतीयले अंग्रेजीको साइकोलोजी भन्ने शब्दलाई मनोविज्ञान भनेर अनुवाद गरे | ठ्याक्कै यही शब्द नेपाल शिक्षा जगतले पनि समाए | अंग्रेजीको साइकी शब्दको अर्थ प्राणसरह हुनुपर्छ…
नेपालमा दर्शन (सिद्धान्त) विनिर्माणको सन्दर्भ
Posted inPhilosophy

नेपालमा दर्शन (सिद्धान्त) विनिर्माणको सन्दर्भ

नेपालमा दर्शन (सिद्धान्त) विनिर्माणको सन्दर्भ नेपालीहरूले सिद्धान्त विनिर्माणमा काम गरेकै छैनन् भन्ने आरोपहरू सुनिन्छ तर यो सत्य होइन | विदेशीहरूले निर्माण गरेका सिद्धान्तहरूमात्र पढ्ने वानी परेर एस्तो भएको हो | सिद्धान्त विनिर्माण गरेर नेपाल र नेपालीको विश्वमा बर्चश्व स्थापित…
तनाव दिने शिक्षा 
Posted inBlog

तनाव दिने शिक्षा 

तनाव दिने शिक्षा आत्महत्या निकै अप्रिय शब्द हो | आजभोली बालबालिको आत्महत्याका खवरहरूले अखवारमा छापिएको पढ्दा मन दुख्छ | यो विचार दुखेको मनको सोच हो | मनभित्रबाट आएको मेरो निजी प्रतिक्रिया हो | अंगेजी मिडियमका नाममा बालबालिकाले बोक्ने कपि-कितावको…
धर्मदर्शन र विज्ञानको दृष्टिकोणमा धार्मिक विश्वास
Posted inBlog Philosophy

धर्मदर्शन र विज्ञानको दृष्टिकोणमा धार्मिक विश्वास

धर्मदर्शन र विज्ञानको दृष्टिकोणमा धार्मिक विश्वास दर्शनशास्त्रका लक्षहरू मध्ये परमसत्यको खोज गर्नु र सत्यतत्थ्यहरूलाई स्थापित गर्न सुझाव दिनु पनि हो | देखिएका, सुनिएका, बुझिएका सबै घटना वा विषयहरू सत्य हुँदैन र नदेखिएका, नसुनिएका, नबुझिएका तथा अनुभव नगरिएका विषयहरू पनि…
रूपचन्द्र बिष्टलाई पढ्दै गर्दा….
Posted inBlog

रूपचन्द्र बिष्टलाई पढ्दै गर्दा….

रूपचन्द्र बिष्टलाई पढ्दै गर्दा.... यिनको बारेमा मैले सुनेको थिएँ तर बुझेको थिइन | उनका छरिएका विचारहरू पढ्दै गर्दा र २०४७ देखि अहिलेसम्मका राजनैतिक परिवर्तन हेर्दै चुनाव मंचन हुँदैगर्दा हरिहर विरहीसंग उनले २०५६ जेठ २४ गते जनएकतामा उनले बोलेका बाक्यहरू…
हरिहर संस्कृति अर्थात् समावेशीकरण
Posted inBlog

हरिहर संस्कृति अर्थात् समावेशीकरण

हरिहर संस्कृति अर्थात् समावेशीकरण मिति २०७८/८/२ का दिन ललितपुरको चामुण्डा मन्दिरमा दर्शनगर्ने क्रममा हरिहरको मूर्तिको दर्शन गरियो | हरिहर अर्थात् भगवान् विष्णु र भगवान् शिव एकै मूर्तिमा आधाआधा भएको प्रतिमा | केही अतिवादी वैष्णव र शैवहरूले विष्णु र शिवलाई…
अब्राहमले माया गरेको राजनीति !!
Posted inBlog

अब्राहमले माया गरेको राजनीति !!

अब्राहमले माया गरेको राजनीति !! तात्विक दृष्टिकोणले विचार गर्ने हो भने यहुदी, इसाई तथा मुस्लिम एकेश्वरवाद र कम्युनिस्ट विश्वमा केही फरक छैन | अब्राहम विविधताको विपक्षमा थिए तेसैले यहुदीले इसाईलाई, इसाईले मुस्लिमको धार्मिक अस्तित्व अस्वीकार गर्छन् | अस्वीकार गर्दागर्दै…
दार्शनिक सीमामा परामानववाद
Posted inContemporary Philosophy

दार्शनिक सीमामा परामानववाद

दार्शनिक सीमामा परामानववाद चिन्तनको संसारमा तीनटा शब्दहरू परामानववाद (Trans-humanism), अपर-मानववाद (Post-humanism) र अतिमानववाद (Ultra-humanism) निकै चलनचल्तिमा छन् | यी तीनै शब्दहरूको सम्बन्ध भविष्यको मानव विकासको भविष्यसंग सम्बन्धित छन् | विज्ञानको अझै उच्चतर विकास हुँदैजाँदा मान्छेका सम्पूर्ण क्षमताहरू असीमित रूपमा…
दर्शनशास्त्रमा विचार र विचार
Posted inPhilosophy वैदिक दर्शनशास्त्र

दर्शनशास्त्रमा विचार र विचार

दर्शनशास्त्रमा विचार र विचार विश्वविद्यालयमा दर्शनशास्त्र पढ्ने विद्यार्थी घटेका छन् तर दर्शनशास्त्रप्रति अभिरुचि घटेको छैन | दर्शनशास्त्र मूलत: चिन्तन, जिज्ञासा र विष्मयको जीवन्त इतिहास, वर्तमान र भविष्य पनि हो | दर्शनशास्त्र रोमान्टिक विषयवस्तु भने पटक्कै होइन तर रोमान्सका विषयवस्तुहरू…