खुसीको खेत

ती स्वीस युवतिहरूको खुसीको ग्रन्थी नेपालको दुर्गम गाउँकी एउटी रैथाने निरक्षर महिलाको मिठो बोलीले फुकायो | उनीहरू जुन नेपालीलाई दीनदुखी, गरीव र साधनहीन ठानेर सुखी दिन चाहन्थे, उनीहरूले सोच्दै नसोचेको खुसीको स्रोत साधन र सुविधाहीन नेपाली महिलाबाट प्राप्त गरे | संयोग नै भन्नुपर्छ कि उहाँ मेरी आमा हुनुहुन्छ | नेपालीका हरेक घरमा आधुनिक सुविधा नहोला तर खुसी भने प्रसस्त छ | अनि, जव लिस्वेथ र सान्नी दुई दिन गाउँ घुमे, गाउँका रैथानेहरूसंग भेटे, विद्यालय गए | माटोको गाह्रो भएका, टीनको छत फाटेका, हाफ छुट्टीको घन्टी बजेपछि कक्षाबाट चरीहरूझैं चिर्विराउँदै दौडदै गरेका बालबालिकाको खुट्टाको चापले उड्ने प्राकृतिक माटोको कुइरोभित्र मुस्कराहट देखे र मधुर तथा निर्दोष मुस्कानबाट स्वागत प्राप्त गरे उनीहरू दंग परे | उनीहरूले बल्ल खुसीको अर्थ बुझे | हो, सुखी हुन थुप्रै साधन चाहिन्छ तर खुसी हुनका लागि मन चाहिन्छ र खुसी हुने इच्छा शक्ति नै चाहिन्छ भन्ने राम्ररी बुझे | आमा भन्नुहुन्छ “खुसी छरिएको छ, ससानो कणमा एताउति घुमिरहेको छ, तिमीले टपक्क टिप्नुपर्छ |

मान्छे सुखी रहन चाहन्छ कि खुशी ? यो प्रश्न निकै गहन छ | यस्ता प्रश्नहरूको समस्या के हो भने हरेक मान्छेले आफ्नो समाज, परिवेश र अनुभवका आधरमा ब्याख्या गर्छ | सबैको सुख र खुसी एकै प्रकारको हुनुपर्छ भन्ने आवश्यक हुँदैन | केही मान्छे स-सानो कुरामा निकै खुसी हुन्छन् भने केही मान्छेका लागि सुनको पहाडनै बनाएर दिंदा पनि खुशी प्राप्त हुँदैन | धेरैजसो मान्छेहरूले पाको उमेरका क्रममा खुशी गुमाउँदै जान्छन् | उनीहरूसंग खुशी गुमाउनुको कुनै भरपर्दो कारणचाहिं हुँदैन | विगतका रमाइलापलहरू सम्झेर वा छोराछोरी, छिमेकी अथवा सरकारले “मैले सोचे अनुसारको भएन” भन्दै गर्दा खुसी प्राप्त हुने होइन | धेरैजसो मान्छेहरूले आफ्नो प्राकृतिक खुसी अर्काको कुरा काट्ने क्रममा गुमाइरहेका हुन्छन् |

म छ-सात वर्षको हुँदा मेरा स्व. कान्छाबाले एउटा निकै रङ्गीन लुगाको जोडी ल्याएर दिनुभयो | त्यो लुगा लगाएर पुरा गाउँ चाहारें | यो क्रम दुईदिनसम्म जारी रह्यो | मेरा उमेरका दौंतरीहरू मेरो रङ्गीन कमिज र जांगे देखेर खुसी हुन्थे | उनीहरूले माया गर्दै मेरो लुगा छाम्थे | केहीकेही साथीहरूले एक पटक लगाउन इच्छा गर्थे | केही साथीहरू इर्ष्या गर्थे तर त्यो कुरा लुकाउन्नथे | उनी भने “खुवै देखाउन आको | हाम्रा बाले पनि ल्याइदिनु हुन्छ |” उनीहरूले लुकाउनु पर्ने केही थिएन | मनमा जेआउथ्यो सिधै पोखिन्थ्यो | एउटा पिपल गेडी, एउटा मिठाई, एउटा टुक्रा गरी, एउटा केराको कोसा, पाँचपैसा दक्षिणा, एउटा नया कलम, एक डाडु दूध – यी ससाना कुराहरूले मन रमाइलो हुन्थ्यो | त्यो रमाइलोपनमा फाटेको लुगा, साथीको गाली, आमाबुवाको हप्काईले खासै फरक पर्दैनथ्यो |

मान्छेले खुसी हुने व्यबहार आफ्नो बाल्यकालबाट सिक्नुपर्छ | आज पनि म स-सानो कुरामा सन्तुष्ट हुन्छु | मैले नराम्रो बोल्नेहरूको बचनलाई महत्व दिन्न | चीसो मौसममा चीसो हुनु स्वाभाविक हुन्छ | गर्मीमा गर्मी हुनु पनि स्वाभाविक कुरा हो | कुरौटेहरू प्राकृतिक ऋतुको पनि कुरा काट्छन् | मैले आफुभित्र एउटा आँट विकसित गरेको छु जसले असहज कुरा, घटना वा मान्छेलाई वेवास्ता गरिदिन्छ | मन नपर्ने घटना, कुरा वा मान्छेका चरित्रहरूलाई वेवास्ता गर्नेहरू खुसी हुन्छन् | कुनै घटना, व्यक्ति वा व्यबहारप्रति निकै चासो राख्ने, ती घटना वा व्यबहारलाई आफ्नोपन दिनेहरूको खुसी थोरै हुन्छ |

ससानो कुरामा खुसी हुनु जीवनको आदत हुनुपर्छ | मैले आफ्नो जीवनमा धेरै मान्छेहरू भेटेको छु जुन धेरै धनी थिए र छन् तर खुसी छैनन् | छिमेकीले नया कार किन्यो भने दुखी हुन्छन्, छिमेकीले एउटा नया लुगा फेर्दा इर्ष्या हुन्छ, छिमेकीको छोरीले राम्रो नम्बर ल्याएर पास हुँदा असजिलो लाग्छ | अर्काको सानो प्रगतिमा दु:खी भएझैं हामीले आफुलाई छिमेकीका सानासाना उपलब्धि देखेर खुसी हुन सक्छौं | हामीले चिन्न सक्नुपर्छ, हामी नेपालीका हरेक मनमा स-साना खुसीहरू लटरम्म फलिरहेका छन् |

स्वस्तिअस्तु