गुरुकुलका केही कुरा

गुरुकुलका केही कुरा

गुरुकुलका केही कुरा सन् २०१८ मा नेपालभरी २२५ गुरुकुलहरू संचालनमा थिएर र तिनमा करिव ३५०० विद्यार्थीहरूले पढ्थे | सन् २०२५ यिनको सङ्ख्या करिव ४२२ पुगेको अनुमान गरिन्छ भने विद्यार्थीको सङ्ख्या अनुमानित ५४०० जति रहेको छ | यसरी हेर्दा प्रत्येक…
नेपालको मौलिक कला

नेपालको मौलिक कला

नेपालको मौलिक कला अर्थात् Vocational education नेपाली शिक्षाविद् तथा नीतिनिर्माताहरूले प्राचीनतम समयदेखि अध्ययन/अध्यापन गर्दै आएका यी विषयहरू वारे थाहा छ कि छैन ? यी प्राविधिक शिक्षाका विधाहरू आज पनि समाजमा प्रचलित छन् | विषयहरू थपिएका छन्, घट्ने सवाल नै…
ब्राह्मणको यथार्थ !!

ब्राह्मणको यथार्थ !!

ब्राह्मणको यथार्थ !! मनुस्मृतिमा ब्राह्मणहरूका लागि छ प्रकारका कर्म तोकिएका छन् "पढ्ने/पढाउने/ यज्ञ गर्ने/गराउने र दान दिने र लिने र पछि श्रीमद्भगवत-गीताले यही तत्थ्यलाई अनुमोदन गरेको छ | प्राचीन संस्कृत, जैन र बौद्ध साहित्यहरूमा "ब्राह्मणहहरूले भिक्षा गरेर जीवन यापन"…
Govinda Sharan

अर्थववेदमा प्राप्त पाठ्यक्रम र गुरुकुल तथा स्कुल

अर्थववेदमा प्राप्त पाठ्यक्रम र गुरुकुल तथा स्कुल अथर्ववेदमा जुन पाठ्यक्रमकोचर्चा गरेको छ, त्यो आजका प्राविधिक विद्यालयहरू भन्दा धेरै प्रगतिशील छन् पठनपाठनको पद्धति पनि प्रगतिशील नै छ | हो, समयक्रमले अहिले धेरै नया उपकरणहरू थपिएका छन् तर आधारभूतस्वरूपमा कुनै परिवर्तन…
जगदगुरु श्रीकृष्णको गुरुकुल

जगदगुरु श्रीकृष्णको गुरुकुल

जगदगुरु श्रीकृष्णको गुरुकुल मथुराको राजा कंशको अन्त्य गर्दा श्रीकृष्णको उमेर ११ वर्ष थियो | (कहीं ७ र ९ पनि भन्ने गरिएको छ) तेस बखतसम्म गोकुलमा कृष्ण र बलरामले कुनै औपचारिक शिक्षा प्राप्त गरेका थिएनन् | बसुदेव र नन्दले सल्लाह…
हाम्रो प्राचीन शिक्षा पद्यति

हाम्रो प्राचीन शिक्षा पद्यति

हाम्रो प्राचीन शिक्षा पद्यति प्राचीन गुरुकुल शिक्षा ब्राह्मणका लागि थियो भन्ने ठूलो भ्रम फ़ैलाइएको छ | एस्तो भ्रम फैलाउन दूई-प्रकार मानिसहरूले काम गरिरहेका छन् (१) वैदिक संस्कृति प्रति द्वेष राख्ने र (२) केवल अनुशरण गर्ने | पहिलो वर्ग वैदिक…
आधुनिक गुरुकुलको आवश्यकता र परियोजना

आधुनिक गुरुकुलको आवश्यकता र परियोजना

आधुनिक गुरुकुलको आवश्यकता र परियोजना आज विश्वमा गुरुकुल शिक्षा र त्यसको पद्यतिका विषयमा चासो बढेको छ | एसको अर्थ हो- पश्चिमा शिक्षा पद्यतिको विकल्प खोजिंदै छ | पश्चिमा शिक्षा पद्यति पश्चिमा देशहरूमा उम्दा होला तर अरू ठाउँमा अफाप हुँदै…
Climate Weather

गुरुकुल पद्यतिको खोज गरौँ !

गुरुकुल पद्यतिको खोज गरौँ ! यो शीर्षक नै नमिलेजस्तो पढिएला | नेपाल र भारतमा धेरै गुरुकुलहरू छन् | तर गुरुकुलहरू पूर्ण हुन सकेका छैनन् | "ब्राह्मण बटुकहरू मात्र पढाइने ठाउँ" र "कर्मकाण्ड पढ्ने" पाठशालाको आरोपबाट मुक्त हुनैसकेका छैनन् |…
gsharan icon

आधुनिक गुरुकुलको लागि सहकर्म

आधुनिक गुरुकुलको लागि सहकर्म हामी आधुनिक गुरुकुलको अभियानमा छौँ | नेपालीका लागि गुरुकुलको शिक्षा अनिवार्य छ | विदेशीहरूले लेखिदिएको इतिहास र रोपिदिएको शिक्षानीतिले नेपालका रैथाने शिक्षापद्यतिहरू, सीपहरू, शास्त्रहरू गुम्दै गइरहेका छन् | हामी अर्कोको लागि नांगिदै छौं | वैज्ञानिक…
gsharan icon

लेख्नु पर्ने  इतिहास !

लेख्नु पर्ने  इतिहास ! ई. पू. ५४४० मंसीर महिनाको एकादशी तिथि | आज जैमिनी गुरुकुल तथा परिवारमा उपवासको वातावारण छ तर वाहिर भने गण्डकी नदीको विहादी फाँटमा लटरम्म धान झुलिरहेको छ | जैमिनी गुरुकुल फाँटभन्दा अलि माथिको पहाडमा अवस्थित…