दर्शनशास्त्रका सीमा बुझौं

दर्शनशास्त्रका सीमा बुझौं

दर्शनशास्त्रका सीमा बुझौं सत्य हो कि दर्शनशास्त्रका प्राथमिक प्रतिमानहरू सम्पूर्ण चिन्तन जगतमा व्याप्त छन् | तर यसको अर्थ ती सबै विषयगतविधाहरू दर्शनशास्त्र हुन् भन्ने हुँदैन | धर्मको दर्शनशास्त्र हुन्छ तर धर्म आफैमा दर्शनशास्त्र होइन | धर्मशास्त्रको आफ्नै मौलिक क्षेत्र…
दर्शनशास्त्रको व्यबहारिक उपयोगिता

दर्शनशास्त्रको व्यबहारिक उपयोगिता

दर्शनशास्त्रको व्यबहारिक उपयोगिता १. बैज्ञानिक आविष्कारहरूले मानवीय जीवनमा पुर्याएको चमत्कारिक रूपान्तरणले दर्शनशास्त्रसहित अन्य सामाजिक, सांस्कृतिक तथा आध्यात्मिक शास्त्रहरूको उपयोगिता ओझेलमा पर्ने अवस्था आएको छ | खासगरी दर्शनशास्त्रका विषयवस्तुहरूलाई नितान्त "सैद्धान्तिक तथा बौद्धिक व्यायाम" भन्नेहरूको सङ्ख्या पढिरहेको छ | खासगरी…
कामबाट मोक्ष !!!

कामबाट मोक्ष !!!

कामबाट मोक्ष !!! ब्रह्माका मानसपुत्र सनक, सनन्दन, सनातन र सनत्कुमार तथा नारदवाहेक अन्य सम्पूर्ण ऋषिहरू विवाहित गृहस्थ छन् | धर्म र अर्थ पछि "काम"लाई पुरुषार्थको रूपमा वेदले स्वीकृति दिनुको अर्थ हो - वैदिक आचरणमा रहेर गृहस्थको पालन गर्नेहरूले मोक्ष…
दर्शनशास्त्र बुझौं 

दर्शनशास्त्र बुझौं 

दर्शनशास्त्र बुझौं (१) दर्शनशास्त्र के हो ? दर्शनशास्त्रले परमसत्यको विषयमा जिज्ञासा, खोज तथा निर्णय दिने प्रयत्न गर्छ | वर्तमानमा दर्शनशास्त्र भने तत्व विज्ञान, नीति विज्ञान, तर्क-विज्ञान ज्ञान-विज्ञान र मूल्य विज्ञानको उत्पत्ति, कार्य र सीमा तोक्ने प्रयत्न गर्छ | असलमा,…
के महाकवि देवकोटा दार्शनिक थिए ?

के महाकवि देवकोटा दार्शनिक थिए ?

के महाकवि देवकोटा दार्शनिक थिए ? १. दूई जना अध्येता प्रा.डा. दुर्गा प्रसाद अर्याल र गोविन्द शरण उपाध्यायले महाकवि देवकोटाका कृतिमा आधारित भएर दार्शनिक अध्ययन गरेका छन् | अर्यालले नेपाली विषयको विद्यावारिधि गरेका हुन् भने उपाध्यायले दर्शनशास्त्र विषयमा |…
मानसिक स्वास्थ्य अर्थात् चित्त-शुद्धि

मानसिक स्वास्थ्य अर्थात् चित्त-शुद्धि

मानसिक स्वास्थ्य अर्थात् चित्त-शुद्धि १. आज विश्व मानसिक स्वास्थ्य दिवस हो | नेपाली र भारतीयहरूलले "विश्व मानसिक दिवसको हार्दिक शुभकामना" भन्दै संदेश प्रवाहित गरिरहेका छन् | मैले आफैसंग प्रश्न गरें - के मानसिक दिवसका अवसरमा शुभकामना दिनु उचित हो…
दर्शनशास्त्र के हो ?

दर्शनशास्त्र के हो ?

दर्शनशास्त्र के हो ? १. नेपालमा दार्शनिक बन्ने वा आफ्नो संस्कृतिलाई सबैभन्दा बढी दार्शनिक भएको भन्दै "दार्शनिक जामा" पहिर्याउने प्रयत्न गरेको पढ्न सकिन्छ | एस्तो प्रयत्न गर्नेमा जातीय, धार्मिक तथा सामाजिक "परिचय"को वकालत गर्ने नेता टाइपका विद्वान वा व्यक्तिहरू…
असली दर्शनशास्त्र !!

असली दर्शनशास्त्र !!

असली दर्शनशास्त्र !! असली दर्शनशास्त्र के हो र कुन् हो ? दर्शनशास्त्रका विद्यार्थीहरूले एस्तो प्रश्न कम नै गर्छन् | तर जसले गरे पनि प्रश्न त प्रश्न नै हुन् | सबै प्रश्नको उत्तर हुँदैन तर उत्तर नभए पनि प्रश्नचाहिं हुन्छन्…
मनोविज्ञान कि चित्त विज्ञान ?

मनोविज्ञान कि चित्त विज्ञान ?

मनोविज्ञान कि चित्त विज्ञान ? आजभोली मनोविज्ञानको निकै चर्चा हुन्छ | सन् १९०२ मा भारतीयले अंग्रेजीको साइकोलोजी भन्ने शब्दलाई मनोविज्ञान भनेर अनुवाद गरे | ठ्याक्कै यही शब्द नेपाल शिक्षा जगतले पनि समाए | अंग्रेजीको साइकी शब्दको अर्थ प्राणसरह हुनुपर्छ…
शिक्षाक्षेत्रमा पर्वतबाट “मल्लवाद”

शिक्षाक्षेत्रमा पर्वतबाट “मल्लवाद”

शिक्षाक्षेत्रमा पर्वतबाट "मल्लवाद" सरकारी विद्यालयहरूलाई "झोलावाद"बाट मुक्त गर्ने अचुक औषधि पर्वतको पैंयु गाउँपालिकाले आरम्भ गरेको छ | शिक्षा क्षेत्रमा यो बालेन कदमलाई मैले "मल्लवाद" भन्न रुचाएं | यो कामले (निर्णयले) थर मल्ल झैं, काम पनि मल्ल (पहलमान) फलिभूत हुने…