Posted inBlog
खुसीको खेत
खुसीको खेत -१ (लारा र रानिकोट भन्ज्याङ) खुसी मनको अवस्था हो | खेत शब्द संस्कृतको क्षेत्रबाट अपभ्रस भएर बनेको हो | खुसी कस्तो खेतमा राम्ररी सप्रिन्छ ? उत्तर सजिलो छैन | तर जसले शरीरको तहमा खुसी खोजिरहेका छन्, तिनलाई…
Posted inBlog सामाजिक वहस
स्वघोषणा : भोट
स्वघोषणा : भोट १. सधैं झूटो बोल्ने, सधैं विकास र रोजगारको सपना देखाउने तर भएका कलकारखानाआदि बेचेर आफन्तलाई पोस्ने राजनैतिक पार्टीका कुनै पनि नेतालाई भोट दिने छैन | २. घरमा अर्बौंको सम्पति हुँदाहुँदै राष्ट्रलाई दोहन गरेर विदेशमा उपचार गराउने…
Posted inBlog Psychology चिन्तन
मानसिक स्वास्थ्य अर्थात् चित्त-शुद्धि
मानसिक स्वास्थ्य अर्थात् चित्त-शुद्धि १. आज विश्व मानसिक स्वास्थ्य दिवस हो | नेपाली र भारतीयहरूलले "विश्व मानसिक दिवसको हार्दिक शुभकामना" भन्दै संदेश प्रवाहित गरिरहेका छन् | मैले आफैसंग प्रश्न गरें - के मानसिक दिवसका अवसरमा शुभकामना दिनु उचित हो…
Posted inBlog Philosophy चिन्तन
दर्शनशास्त्र के हो ?
दर्शनशास्त्र के हो ? १. नेपालमा दार्शनिक बन्ने वा आफ्नो संस्कृतिलाई सबैभन्दा बढी दार्शनिक भएको भन्दै "दार्शनिक जामा" पहिर्याउने प्रयत्न गरेको पढ्न सकिन्छ | एस्तो प्रयत्न गर्नेमा जातीय, धार्मिक तथा सामाजिक "परिचय"को वकालत गर्ने नेता टाइपका विद्वान वा व्यक्तिहरू…
Posted inBlog धर्म-संस्कृति हिन्दूत्व
पशुबलि र शास्त्र
पशुबलि र शास्त्र पशुबलिका सवालमा शास्त्रहरूले हिंसा र अहिंसा दूवैलाई मान्यता दिएको छ | आफ्नो परम्पराअनुसार चाडवाड मान्नुपर्छ | बलि दिनेले बलि नदिनेलाई र बलि नदिनेलाई बलि दिनेले आलोचना गर्नु आवश्यक छैन | शास्त्रहरुले पशुबलि र विशुद्ध सात्विक दूवै…
Posted inBlog Philosophy चिन्तन
असली दर्शनशास्त्र !!
असली दर्शनशास्त्र !! असली दर्शनशास्त्र के हो र कुन् हो ? दर्शनशास्त्रका विद्यार्थीहरूले एस्तो प्रश्न कम नै गर्छन् | तर जसले गरे पनि प्रश्न त प्रश्न नै हुन् | सबै प्रश्नको उत्तर हुँदैन तर उत्तर नभए पनि प्रश्नचाहिं हुन्छन्…
Posted inBlog Psychology चिन्तन
मनोविज्ञान कि चित्त विज्ञान ?
मनोविज्ञान कि चित्त विज्ञान ? आजभोली मनोविज्ञानको निकै चर्चा हुन्छ | सन् १९०२ मा भारतीयले अंग्रेजीको साइकोलोजी भन्ने शब्दलाई मनोविज्ञान भनेर अनुवाद गरे | ठ्याक्कै यही शब्द नेपाल शिक्षा जगतले पनि समाए | अंग्रेजीको साइकी शब्दको अर्थ प्राणसरह हुनुपर्छ…
Posted inBlog चिन्तन सामाजिक वहस
शिक्षाक्षेत्रमा पर्वतबाट “मल्लवाद”
शिक्षाक्षेत्रमा पर्वतबाट "मल्लवाद" सरकारी विद्यालयहरूलाई "झोलावाद"बाट मुक्त गर्ने अचुक औषधि पर्वतको पैंयु गाउँपालिकाले आरम्भ गरेको छ | शिक्षा क्षेत्रमा यो बालेन कदमलाई मैले "मल्लवाद" भन्न रुचाएं | यो कामले (निर्णयले) थर मल्ल झैं, काम पनि मल्ल (पहलमान) फलिभूत हुने…
Posted inBlog चिन्तन धर्म-संस्कृति
तीज विशेष : घृणावादीलाई घुस्सा
तीज विशेष : घृणावादीलाई घुस्सा भार्यापत्त्युर्व्रतं कुर्यात् भार्यायाश्च पते: ब्रतम् : अर्थात् तीजमा पत्नीले पतिका लागि र पतिले पत्नीका लागि ब्रत गरोस् भन्ने प्राचीन शास्त्रको बचन रहेको प्राडा कान्ता भट्टराइले उल्लेख गरेको सुन्न पाइयो | मलाई सत्य यही नै…
Posted inContemporary चिन्तन सामाजिक वहस
खुसी बाँड्ने मुलुक : नेपाल
खुसी बाँड्ने मुलुक : नेपाल १. नेपाल खुसीको केन्द्र हुनुपर्छ किनभने नेपालमा खुसीको लागि चाहिने सबै थोक छन् | ऋषिमुनिको परम्परा खोज्नेलाई ऋषिमुनिको आदर्श, जैनमा आस्था राख्नेलाई जैन धर्मदर्शन, बौद्ध देशना खोज्नेहरूलाई बुद्धको सत्य, प्रकृतिमा रमाउनेहरूका लागि विश्वको सबैभन्दा…