हाम्रो शिक्षा

आजभोली विविध कारणले बालबालिकालाई जवरजस्ती दुई-अढाईवर्षको उमेर देखि नै विद्यालय पठाउने चलन आएको छ | एसले गर्दा पांचवर्षसम्मका बालबालिकाहरू प्राकृतिक रूपमै अनिवार्यरूपमा प्राप्त गर्नुपर्ने मातापिता तथा परिवारिको मायाबाट वन्चित भएका छन् |

पाँच-छ वर्षको उमेर भन्दा अगावै बालबालिकालाई “लेखन गृहकार्य” दिनु उनीहरूको क्षमता विरुद्ध हुन्छ | छोएर, सोधेर, खेलेर, सुँघेर, हेरेर, सुनेर, चाखेर, विगारेर, माया गरेर, कोरेर, लडेर सिक्ने अवस्थामा बालबालिकालाई तेसरी नै सिक्न दिनुपर्छ |

शिक्षाको आरम्भ त बालबालिकाले तोतेबोली बोल्न सिक्नुभन्दा पहिले नै गरिरहेका हुन्छन् | यदि पाँचवर्ष पहिले बालबालिकालाई विद्यालय पठाउने नै हो भने तिनले तेहा संस्कृत हुने ब्यबहारिक शिक्षा प्राप्त गर्ने ब्यबस्था मिलाउनुपर्छ | सुँघेर, छोएर, सुनेर, चाखेर, देखेर/हेरेर तथा गुनेर सिक्ने ब्यबस्था हुनुपर्छ |

यदि अढाईवर्षको उमेरमा विद्यालय पठाउने हो भने त्यो “प्रवेशिका” हो | प्रवेशिकामा बालवालिकाले आमाबुवा र परिवार वाहेकका व्यक्तिहरूसंग आफुलाई सहज बनाउने वातावारण सिक्नुपर्छ | प्रवेशिका भर्ना भएको छ महिनासम्मको अवधि हो जहाँ बालबालिका विद्यालयमा “अभ्यस्त” हुन्छन् | पारिवारिक वातावारण सृजना गर्ने दायित्व शिक्षालयको हुन्छ |

अन्य बालबालिकालाई छोएर, शिक्षक/शिक्षिकाहरूको बोलीचाली (टोनआदि) सुनेर, च्यातेर, लोटेर, माया पाएर, अनुभूति गरेर यो उमेरका बालबालिकाले सिक्छन् | यो उमेरमा धेरैजसो ज्ञानेन्द्रीयमा आश्रित रहेर बालबालिकाले सिक्छन् | हेर्ने, सुन्ने, छुने, हास्ने, रूने, डराउनेआदि क्रियाकलापको विकास नै यो उमेरको सिकाई भएको हुनाले यो जीवनको प्रवेशिका हो |

एसलाई मातृत्वतह पनि भन्न मिल्छ | किनभने यो उमेरका बालबालिकालाई विद्यालय पठाउने र विद्यालयमा हेरचाह गर्ने व्यक्तिहरूले बालबालिकाको “मातृत्व” सुनिश्चित गर्नैपर्छ | यदि “शिक्षालय”ले मातृत्वसरह हेरचाह प्रदान गर्न सक्दैन भने बालबालिकालाई घरमै राखेर मातृत्व प्रदान गर्नुपर्छ | एकलपरिवारमा बस्छौं, बालबालिका हुर्काउने समय छैन, नकमाए पुग्दैन भन्नुमा आंशिक सत्यतामात्र छ | साच्चिकै भन्नुपर्दा “विदेशीको सिकोले लादिएको संस्कृति हो |